brać do siebie
  • nazwa Meðugorje w polszczyźnie
    13.05.2008
    13.05.2008
    Słownik nazw własnych podaje pisownię Medjugorie i kwalifikuje nazwę jako nieodmienną. W Internecie w polskich tekstach obok wersji słownikowej (i oryginalnego Meðugorje) występują również warianty Medziugorje, Medjugorje i Medziugorie, wszystkie dość liczne, a nierzadko odmieniane (np. Echo Medziugorja, w Medziugorju; odmianę można znaleźć w tytułach książek, np. Listy z Medziugorja). Czy wszystkie te warianty – plus odmianę – uznać za dopuszczalne?
  • nazwy cmentarzy
    10.03.2009
    10.03.2009
    Szanowni Państwo!
    Znam regułę dotyczącą pisowni takich nazw, jednak nie rozumiem, dlaczego inaczej trzeba zapisać cmentarz Rakowicki i np. Cmentarz Łyczakowski. Od czego to zależy i jak ten problem potraktować w tekście do druku, gdy nawet w tytułach książek można spotkać różny zapis? Stosowanie różnych wariantów może sprawić wrażenie, że nawet autor nie wie, jak to zapisać.
    Agnieszka Kajak
  • nazwy zakonów
    8.11.2002
    8.11.2002
    Mam problem z pisownią nazw zakonów. Krzyżacy, oczywiście, wielką literą, ale jak napisać zakon kawalerów mieczowych albo zakon braci mniejszych? Wielkimi czy małymi literami? Bardzo proszę o odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    Magda Drukort
  • Nieodmienianie nazwisk

    2.02.2022

    Na stronie miejskiej Wrocławia używa się najczęściej nieodmienionych form nazwisk w wyrażeniach „dom handlowy braci Barasch” i „pałac rodziny Wallenberg-Pachaly”. Dlaczego redaktorzy zamieszczanych tam tekstów nie używają odmienionych form, czyli „braci Baraschów” i „Wallenbergów-Pachalych”? Z porad zamieszczonych przez Państwa wynika, że nie ma powodów, aby nie odmieniać nazwisk niemieckich - zarówno jednoczłonowych, jak i dwuczłonowych.


    Z wyrazami szacunku

  • niż, a nie jak

    2.12.2023
    2.12.2023

    Nurtuje mnie kwestia używania, często spotykanego, „jak”w zastępstwie spójnika „niż”. Mam tu na myśli „lepszy jak poprzedni” w znaczeniu „lepszy niż poprzedni”. Czy jest to kwestia regionalizmu? Może to jakaś forma archaiczna. Bardzo proszę o wyjaśnienie skąd może się to brać i na ile jest to poprawne, bo niekiedy używanie takiego określenia bywa to mylące.

  • nowe konkury

    18.03.2015
    18.03.2015

    Dzień dobry,

    interesuje mnie użycie słowa konkury. Wiem, że według słownika konkury to dawniej staranie się o rękę kobiety, zaloty. Spotykam się jednak czasami z wyrażeniem iść w konkury traktowanym jako synonim konkurowania np. dwóch podmiotów, czy brania udziału w konkursie (i używanym np. w Internecie do określenia, że jakaś firma poszła w konkury z inną firmą lub uczestnik jakiegoś talent show idzie w konkury z innym uczestnikiem etc.). Czy wyrażenie to jest używane niepoprawnie?

  • obce i spolszczone nazwy miast
    11.12.2014
    11.12.2014
    Szanowni Państwo,
    czy obowiązkowym jest używanie spolszczonych nazw zagranicznych miast w przypadku, kiedy mogą one być niezrozumiałe dla współczesnego odbiory? Takimi miastami mogą być na przykład Akwizgran i Ratyzbona w Niemczech. Intuicja podpowiada mi, że użycie tradycyjnych, spolszczonych nazw jest uzasadnione w kontekście historycznym, natomiast w kasie raczej poprosiłabym o bilet to Aachen niż do Akwizgranu. Czy mam rację?
    Z poważaniem,
    Ksenia Prądzyńska
  • obejdziony ponownie
    4.12.2013
    4.12.2013
    Chciałbym poruszyć jeszcze raz kwestię imiesłowu biernego od obejść. W wydanym w 1847 r. dziele Teodora Narbutta Dzieje narodu litewskiego w krótkości zebrane… znalazłem następujący fragment: „(…) obrał stanowisko odporne najdogodniejsze, jakie taktyka wojenna może nastręczyć: tył i skrzydła tak były w mocném położeniu, że ani okolonym, ani obejdzionym z tyłu być nie mógł”. Czy Narbutt mógł się spotkać z tą formą gdzieś w piśmiennictwie, czy raczej próbował utworzyć ją sam?
  • odmiana nazw ulic – ciąg dalszy
    18.07.2003
    18.07.2003
    Szanowni Państwo!
    Piszę w nawiązaniu do listu, który opublikowano ostatnio w Poradni. Oto jej treść wraz z odpowiedzią:
    Pytanie: Odmiana nazw ulic: Jest w Warszawie ul. Zgoda. Jak ją odmienić, może w ogóle się nie odmienia? Mieszkam na Zgoda 5 czy na Zgody 5? Dziękuję za pomoc.
    Odpowiedź: Jest więcej ulic o formie rzeczownika w mianowniku, np. Trakt Lubelski. Powiedziałbym, że ktoś mieszka na Trakcie Lubelskim albo przy Trakcie Lubelskim (druga forma brzmi bardziej oficjalnie), podobnie na (przy) Zgody 5 albo na (przy) ulicy Zgoda 5. Sformułowanie „Mieszkam na Zgoda 5” brzmi bardzo niezręcznie.

    Natomiast moim zdaniem poprawne jest sformułowanie: „Mieszkam przy/na ul. Zgoda 5” (jak w odpowiedzi) albo (uwaga!) „Mieszkam na Zgodzie 5” (czyli z miejscownikiem), a nie „(…) na Zgody 5” (czyli z dopełniaczem). Forma Zgody 5 byłaby poprawna, gdyby ulica nosiła nazwę na przykład jakiegoś wyimaginowanego Antoniego Zgody. Proszę powiedzieć, czy moje rozumowanie (i wyczucie językowe) jest prawidłowe.
    Przy okazji zadam pytanie również dotyczące nazwy warszawskiej ulicy. Chodzi mi o ulicę Freta na Nowym Mieście. Jak się powinno mówić: sklep przy/na Freta czy może sklep przy/na Frecie?
  • Odmieniać nazwy ulic?
    12.07.2010
    12.07.2010
    Czy jest poprawny następujący zapis: w sklepie spożywczym w Warszawie, ul. Mickiewicza 5? Chodzi o to, że odmieniłam miasto, ale nie odmieniłam ulicy.
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego